Τα Χωρικά Εργαλεία στην προγραμματική περίοδο 2021-2027 συγχρηματοδοτούνται κυρίως από τον Στόχο Πολιτικής (ΣΠ) 5 «Μια Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες της μέσω της προώθησης της βιώσιμης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης όλων των εδαφικών τύπων και των τοπικών πρωτοβουλιών» των ΠεΠ και των ειδικών στόχων:
- 5.i την ενίσχυση της ολοκληρωμένης και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης, του πολιτισμού, της φυσικής κληρονομιάς, του βιώσιμου τουρισμού και της ασφάλειας στις αστικές περιοχές·
- 5.ii την ενίσχυση της ολοκληρωμένης και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής τοπικής ανάπτυξης, του πολιτισμού, της φυσικής κληρονομιάς, του βιώσιμου τουρισμού και της ασφάλειας σε περιοχές πλην των αστικών.
Η Ολοκληρωμένη Χωρική Ανάπτυξη μέσω των χωρικών Εργαλείων ΟΧΕ, ΟΧΕ-ΒΑΑ και ΤΑΠΤΟΚ στηρίζεται στις κάτωθι κανονιστικές προβλέψεις για την Προγραμματική Περίοδο 2021-2027:
- Άρθρα 28 - 34 του Καν 1060/22 Κανονισμού Κοινών Διατάξεων
- Άρθρα 3 , 9, 10 και 11 Κανονισμού 1058/22 για το ΕΤΠΑ/ΤΑ
- Προοίμιο (23) Κανονισμού 1059/22 για το ΕΚΤ+
- Άρθρο 4.2 Κανονισμού 1059/22 για το ΕΚΤ+
- ΕΣΠΑ 2021-2027
Η Πολιτική Συνοχής συμβάλλει αποφασιστικά στη σύγκλιση, όχι μόνο μέσω των απαραίτητων πόρων, αλλά και με τη δημιουργία κινήτρων για μια περισσότερο αποτελεσματική διακυβέρνηση, βασισμένη στην εταιρική σχέση, στην πολυεπίπεδη διακυβέρνηση και στην ολοκληρωμένη τοπική χωρική προσέγγιση (place based approach).
Σύμφωνα με την στρατηγική του Προγράμματος «Πελοπόννησος» 2021-2027, με δεδομένη την ύπαρξη έξι (6) κύριων αστικών κέντρων στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, εκ των οποίων τα πέντε (5) είναι πρωτεύουσες των αντίστοιχων Περιφερειακών Ενοτήτων και το έκτο είναι το μεγαλύτερο αστικό κέντρο μιας Περιφερειακής Ενότητας (μεγαλύτερο σε πληθυσμό και από την πρωτεύουσα της Περιφερειακής Ενότητας), αλλά και τα αποτελέσματα μελέτης της ΕΥΔΕΠ Πελοποννήσου που εκπονήθηκε σχετικά με μια αρχική εκτίμηση της δυναμικής και των προοπτικών ανάπτυξης στρατηγικών ΒΑΑ και ΟΧΕ, προγραμματίζεται να εφαρμοστούν οι ακόλουθες τέσσερις (4) Στρατηγικές Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΣΒΑΑ):
- Περιοχή Παρέμβασης Δήμου Καλαμάτας
- Περιοχή Παρέμβασης Δήμου Τριπόλεως
- Περιοχή Παρέμβασης Δήμου Σπάρτης
- Περιοχή Παρέμβασης Δήμων Κορινθίων -Λουτρακίου/Περαχώρας/Αγίων Θεοδώρων
Η αξιολόγηση και η έγκριση των ΣΒΑΑ θα γίνει στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων, τόσο ποσοτικών (π.χ. πληθυσμιακή συγκέντρωση), όσο και επί της ποιότητας των στρατηγικών, ως προς τους στόχους τους και ως προς το σύστημα διακυβέρνησής τους. Δεδομένου ότι βρίσκονται σε εξέλιξη δύο ΣΒΑΑ θα πρέπει να δοθεί έμφαση σε ευρύτερες περιοχές παρέμβασης και οι δράσεις δύνανται να χρηματοδοτηθούν από περισσότερα του ενός Ταμεία.
Οι στρατηγικές ΒΑΑ που θα εφαρμοσθούν θα απαντούν ολιστικά σε συγκεκριμένες προκλήσεις των περιοχών παρέμβασης που θα επιλεγούν και θα εστιάσουν στην:
- Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση περιβαλλοντικών και κλιματικών προκλήσεων, ιδίως ως προς την μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη τοπική οικονομία μέχρι και το 2030, με προσεγγίσεις που βασίζονται στο οικοσύστημα ή/και λύσεις που βασίζονται στη φύση.
- Ολοκληρωμένη στήριξη της ανάπτυξης της περιοχής παρέμβασης μέσω της αξιοποίησης του δυναμικού των ψηφιακών τεχνολογιών για σκοπούς καινοτομίας.
Οι στρατηγικές θα εγκριθούν το ταχύτερο δυνατόν, ενώ ειδικότερα αυτές της ΠΠ 2014 – 2020 που επικαιροποιούνται για την Προγραμματική Περίοδο 2021-2027 θα εγκριθούν το αργότερο 18 μήνες μετά την έγκριση των Περιφερειακών Προγραμμάτων.
